Περιγραφή
Ο αρχιτέκτονας και ιστορικός ερευνητής Γιάννης Επαμεινώνδας παρουσιάζει στο Τελλόγλειο Ίδρυμα μια σειρά διαλέξεων, εστιασμένων στις μικρές –συχνά άγνωστες– ιστορίες της Θεσσαλονίκης, που επηρέασαν την εξέλιξη της ευρύτερης ιστορίας της πόλης από τα μέσα του 19ου αιώνα. Οι διαλέξεις συνοδεύονται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό, φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ, χάρτες διαγράμματα, που φωτίζουν με ενάργεια την κάθε ελάσσονα ιστορία.
Ακολουθεί το γενικό πρόγραμμα των διαλέξεων:
• Τρίτη 21 Νοεμβρίου, στις 18:30: ‘Τα θαλάσσια τείχη και η παλιά παραλία’ [οι τρεις παλιότερες φωτογραφίες – το σχέδιο Βιτάλη – η Débarcadère – ο άγνωστος βυζαντινός Λευκός Πύργος]
Πιο συγκεκριμένα θα αναλυθούν σε συνδυασμό με πλούσιο εικονογραφικό υλικό, φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ, χάρτες διαγράμματα:
- οι τρεις παλιότερες φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης (1863, 1866, 1873), που αποτυπώνουν την πόλη λίγο πριν και λίγο μετά την κατεδάφιση των θαλάσσιων τειχών και την κατασκευή της νέας προκυμαίας που διαμόρφωσε το σημερινό μέτωπο της Παλιάς Παραλίας,
- το σχέδιο του 1871, του μηχανικού Ρόκκου Βιτάλη, βάσει του οποίου κατεδαφίστηκαν οι οχυρώσεις γύρω από τον Λευκό Πύργο συμπαρασύροντας και τον βυζαντινό "Λευκό Πύργο" που είχε επιβιώσει άθικτος μέχρι τότε και
- η αποβάθρα (Débarcadère – Embarcadére) στην προέκταση της οδού Σαμπρή πασά (Βενιζέλου), που χρησιμοποιήθηκε προσωρινά για την επιβίβαση & αποβίβαση των επιβατών μέχρι την αποπεράτωση του νέου λιμανιού.
Η διάρκεια της ομιλίας υπολογίζεται στη μία ώρα. Θα ακολουθήσει συζήτηση.
• Τρίτη 28 Νοεμβρίου, στις 18:30: ‘Το λιμάνι και ο Δενδροπόταμος’ [ο σκαπτός λιμένας – ο Πύργος της Αποβάθρας και ο Τοπχανές – το Τζερέμπουλο – τα Σφαγεία και το Μπέστσιναρ – οι βιομηχανίες – η εκτροπή του χειμάρρου – η αποξήρανση της Μπάρας]
Πιο συγκεκριμένα θα αναλυθούν σε συνδυασμό με πλούσιο εικονογραφικό υλικό, φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ, χάρτες διαγράμματα:
- ο Σκαπτός Λιμένας, το τεχνητό λιμάνι του Μεγάλου Κωνσταντίνου: τα όριά του, τα προστατευτικά οχυρά (Πύργοι της Αποβάθρας και του Αναγλύφου), ο νέος Τοπχανές, η σταδιακή αλλουβιακή επιχωμάτωση, τα κατάλοιπα σήμερα.
- το Τζερέμπουλο και οι πιθανές ερμηνείες, ο γαλλικός πορτολάνος. Είναι ο "πρόβολος Δουργούτη", που πρόσφατα αναδείχθηκε, ό,τι απομένει από τον λιμενοβραχίονα της Θεσσαλονίκης;
- τα Σφαγεία και ο κήπος του Μπέστσιναρ. Τα πρώτα θαλάσσια μπάνια και η σταδιακή εγκατάλειψη.
- η Βιομηχανία στην "πίσω αυλή" της πόλης: το Ζυθοποιείο Όλυμπος, το εργοστάσιο φωταερίου, η Nouvelle Filature.
- ο Δενδροπόταμος: η εκτροπή του χειμάρρου, η αποξήρανση της Μπάρας κι η επέκταση της συνοικίας Βαρδαρίου.
Η διάρκεια της ομιλία υπολογίζεται στη μία ώρα. Θα ακολουθήσει συζήτηση.
• Τρίτη 12 Δεκεμβρίου, στις 18:30: ‘Ο σιδηρόδρομος και τα τελωνεία’ [η πρώτη ατμομηχανή – η Σκάλα των Ανατολικών Σιδηροδρόμων – ο Παλιός Σταθμός και ο Ενωτικός – τα τρία γνωστά Τελωνεία και οι Καραντίνες]
• Τρίτη 19 Δεκεμβρίου, στις 18:30: ‘Η συνοικία των εξοχών και η νέα παραλία’ [η νέα κοινωνική ελίτ – ο ευρωπαϊκός εκλεκτισμός – το τραμ και ο εξηλεκτρισμός – η σταδιακή επιχωμάτωση – αρχοντικά που επιβιώνουν]
• Τρίτη 9 Ιανουαρίου, στις 18:30: ‘Η πυρκαγιά και το σχέδιο Εμπράρ’ [τα αίτια και η διερεύνηση – η προστασία των πυροπαθών – τα Σχέδια του 1919 και του 1920 – η εφαρμογή και η επέκταση – Τσιμισκή & Αγίου Μηνά – το νεκροταφείο και το Πανεπιστήμιο – μεταπολεμικές ματαιώσεις και υπερβάσεις]
• Τρίτη 16 Ιανουαρίου, στις 18:30: ‘Κρυμμένα ίχνη και απουσίες’ [ένας χαμένος ρωμαϊκός άξονας – οι Μαγεμένες – η μονή της αγίας Ματρώνας]